Video snimak na kome se vidi kako azerbejdžanski „dron samoubica“, izraelske proizvodnje IAI „Harop“, uništava autobus prepun jermenskih vojnika koji su krenuli da pomognu svojim kolegama na liniji fronta, uz jeziv zvuk, šokirao je korisnike društvenih mreža.
Većina onih koji su odgledali ovaja snimak rekli su jezivo!
Od eskalacije sukoba između Azerbejdžana sa jedne strane i Jermenije sa druge oko sporne teritorije Nagorno-Karabah, koja je naseljena isključivo Jermenima, najveći teret borbenih dejstava pao je na dronove.
Rat između Jermenije i Azerbejdžana, bez obzira kako se završio pobedom jedne od dve sukobljene strane ili pat pozicijom ostaće upamćen kao sukob u kome su, po prvi put, masovno upotrebljeni dronovi u ofanzivnim udarima, i to sa azerbejdžanske strane.
Od prvih dana sukoba lanisiran je veliki broj dronova, različite namene, a posebno onih koji se podvode kao “dronovi samoubice”, koji su postali nosioci glavnog udara i eliminacije većih grupa jermenske vojske.
Naime, Azerbejdžan je postao jedan od najvećih korisnika ovog tipa drona, koji je uništio velike količine jermenske borbene tehnike, pre svega PVO sistema “osa”, položaja višecevnih bacača raketa, a sada su i na meti jermenska vojska koja se kreće ka frontu.
Sve o Haropu
Dron samoubica „Harop“ nastao je na projektnim stolovima inžinjera kompanije Israel Aircraft Industries. Zamišljen je da se lansira iz kamiona daleko u dubini teritorije i udaljenosti čak par stotina kilometara od linije fronta. Ova familija dronova namenjena je prevashodno za otkirvanje i napad na protivničke radarske stanice, PVO lansere, ali i veće grupacije. Azerbejdžanska vojska koristi ih za napad na jako utvrđene ciljeve.
Dron „Harop“, koji je poznat još i pod nazivom “Harpy 2”, dužine je 2,5 metara, raspon krila iznosi 3 metra. Proizvođač je predvideo da ovaj dron može u vazduhu da ostane čak maksimalnih devet sati i da zato vreme pronađe odgovarajući cilj i obruši se na njega.
Maksimalni domet drona samoubice „Haropa“ iznosi 1.000 kilometara. Dron u sebi nosi bojevu glavu ukupne težine 23 kilograma.
Lansiranje može da se izvede osim sa kopnenih lansera montiranih na kamionima i sa brodskih.
„Harop“ može da napada svaki identifikovani cilj autonomno ili na način “čovek u petlji”.
Proizvođač tvrdi da ovaj dron predstavlja autonomnu paltformu koja napad može izvesti samostalno ili u sadjestvu sa drugim dronovima.
IAI za dron „Harop“ u svojim prospektima navodi da „dron samoubica“ ima sposobnost da iznenada prekine napad od strane samog operatera, u slučaju da proceni da bi eksplozija bojeve glave izazvala nepotrebne žrtve. U slučaju da meta koja bi trebala da se uništi ne pronađe, onda operater reaguje i dron može da vrati bezbedno u samu bazu.
Sa ovim dronom samoubicom raspolaže: Izrael (borbeno proveren u Siriji u napadima na snage Hezbolaha i iranske revolucionarne garde Pasdarana), posle Jevrejske države najveći korisnik ovog drona je Indija, Azerbejdžan koji je više od 50 primeraka nabavio u periodu 2015-2016. godina, Turska i Nemačka.
Prilikom obrušavanja na cilj ovaj dron samoubica proizvodi jak zavijajući zvuk, koji neke podseća približno na zvuk nemačkog bombardera dvoseda „Junkers“ Ju -87 popularno zvani i „štuka“, koji je tokom obrušavanja na cilj proizvodio, uz pomoć vazdušne sirene nazvane “Trube jerihona”, zastrašujući zvuk, zbog čega se onima koji su ga čuli ledila krv u žilama.
Azerbedjžan spada u zemlju koja je veliku pažnju posvetila upravo nabavci dronova. Na tom polju najveću saradnju je ostvario sa Izraelom, koji je omogućio ovoj kavkaskoj državi da krene i u sopstvenu proizvodnju dronova po izraelskoj licenci tipova : Aerostar i Orbiter 1K, 2, 3 i 4. Druga zemlja koja je Azerbejdžanu počela da dostavlja dronove bila je i Turska, a primena dronova tipa Bajraktar 2. Prcene govore da Azerbejdžan ima oko 100 dronova raznih tipova.
Autor: Andrej Mlakar
Vojnopolitička osmatračnica 